Tổng hợp các loại ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất 2024

Nhắc đến công nghệ thông tin người ta thường nghĩ ngay đến các loại ngôn ngữ lập trình. Ngôn ngữ lập trình được sử dụng rộng rãi trong khoa học máy tính và được ứng dụng rất nhiều ngoài thực tế. Hiện nay có rất nhiều loại ngôn ngữ lập trình tuy nhiên tại bài viết này chúng tôi sẽ chia sẻ với các bạn về những loại ngôn ngữ dùng phổ biến nhất và có bao nhiêu loại ngôn ngữ lập trình?

Ngôn ngữ lập trình là gì?

Ngôn ngữ lập trình là loại ngôn ngữ được sử dụng cho các loại máy tính và giúp máy tính có thể hiểu để thực hiện theo các yêu cầu của người lập trình. 

Về cơ bản thì ngôn ngữ lập trình có vai trò như là một công cụ hỗ trợ đắc lực và không thể thiếu của máy tính. Và được sử dụng phổ biến rộng rãi ở nhiều lĩnh vực khác nhau như:

• Lập trình trên các ứng dụng của hệ điều hành iOS và Android. Người lập trình sẽ sử dụng ngôn ngữ lập trình để thiết lập tạo ra những ứng dụng thông minh phục vụ cho những nhu cầu sử dụng của con người.
• Hỗ trợ trực tiếp cho việc thiết kế các giao diện trên các trang web với nhiều mảng khác nhau
• Phát triển hệ cơ sở dữ liệu và trí tuệ nhân tạo

Mỗi một loại ngôn ngữ lập trình thì sẽ có những công dụng khác nhau trên từng ứng dụng vì thế sẽ không có ngôn ngữ nào tốt nhất hay ngôn ngữ nào nên dùng nhất. Việc sử dụng các ngôn ngữ sao cho phù hợp nhất luôn là vấn đề mà các lập trình viên cần phải quan tâm.

Tổng hợp những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay

Hiện tại các loại ngôn ngữ lập trình được phân loại thành nhiều nhóm nhỏ khác nhau. Về cơ bản thì hiện nay có đến hàng trăm các loại ngôn ngữ lập trình và đang có xu hướng tăng nhiều hơn nữa trong tương lai. Ở bài viết này chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn 3 loại ngôn ngữ lập trình cụ thể là: ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ lập trình bậc cao. Tuy nhiên thì ngôn ngữ lập trình bậc cao sẽ được các lập trình viên ưu ái sử dụng nhiều hơn.

Ngôn ngữ máy tính

Ngôn ngữ máy tính là ngôn ngữ của nền tảng trên bộ vi xử lý. Các chương trình khi được viết dưới các dạng khác nhau thì sau cùng cũng đều được chuyển về thành ngôn ngữ máy, trước lúc phần mềm được phát hành.

Các lập trình viên sẽ biểu diễn những chỉ thị đó dưới dạng mã nhị phân. Và đây cũng là ngôn ngữ duy nhất khi mà bộ vi xử lý có thể phân biệt nhận biết và thực hiện trực tiếp.

Ngôn ngữ lập trình bậc thấp

Hợp ngữ

Ngôn ngữ lập trình cấp thấp

Hợp ngữ là thuộc vào nhóm ngôn ngữ lập trình bậc thấp, cách viết chương trình của nó khá đặc biệt bởi nó dùng chính những từ viết tắt của tiếng Anh để viết lên chương trình. Ví dụ đơn giản nhất là Input là nhập, add là phép cộng, sub là phép trừ…

Ngôn ngữ lập trình này từng được sử dụng khá rộng rãi trong nhiều khía cạnh của lập trình. Tuy nhiên ngày nay vì có nhiều những ngôn khác phát triển hơn nên hợp ngữ có xu hướng chỉ dùng vào những lĩnh vực nhỏ và chủ yếu là để giao thiệp với phần cứng cũng như là để xử lí các vấn đề liên quan đến tốc độ cao.

Ví dụ như hợp ngữ được dùng trong các trình điều khiển của thiết bị, hệ thống nhúng cấp thấp hoặc các ứng dụng liên quan đến thời gian thực.

Ngôn ngữ máy – mã máy (machine language)

Ngôn ngữ lập trình máy tính Machine Leaguages

Là ngôn ngữ nền tảng của bộ vi xử lý. Các chương trình được viết trong tất cả các loại ngôn ngữ khác cuối cùng đều được chuyển thành ngôn ngữ máy trước khi chương trình đó được thi hành.

Các chỉ thị trong ngôn ngữ máy được biểu diễn dưới dạng mã nhị phân. Đây là ngôn ngữ duy nhất mà bộ vi xử lý có thể nhận biết và thực hiện một cách trực tiếp.

Những ngôn ngữ lập trình bậc cao

Những ngôn ngữ lập trình bậc cao đều có hình thức tồn tại gần với dạng tự nhiên và rất ít khi phải phụ thuộc vào các loại thiết bị khác bởi nó có tính độc lập rất cao.

Một số ngôn ngữ lập trình bậc cao được sử dụng phổ biến hiện nay như ngôn ngữ lập trình C++, Java, PHP, Visual Basic, Python.

Đặc biệt các ngôn lập trình thường gặp:

Java

Ngôn ngữ lập trình Java

Java là một trong những ngôn ngữ lập trình mạnh mẽ nhất hiện được đang sử dụng trong hơn 3 tỷ thiết bị. Java hiện là một trong những công nghệ thịnh hành nhất. Nó được sử dụng trong các ứng dụng máy tính để bàn, ứng dụng di động, phát triển web, trí tuệ nhân tạo… Ngôn ngữ này giúp bạn tiếp xúc với nhiều thứ và bạn chỉ cần xây dựng một nền tảng vững chắc. Vì vậy, việc học hỏi và thành thạo trong công nghệ này mang lại mức lương cực kỳ cao, cơ hội phát triển tuyệt vời. Một số đặc điểm nổi bật của Java là:

• Java rất dễ tìm hiểu và là ngôn ngữ an toàn nhất
• Java là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng
• Số lượng hàm dùng sẵn (API function) của Java hết sức phong phú
• Bộ sưu tập mã nguồn mở phong phú
• Các công cụ phát triển mạnh mẽ như Eclipse, Netbeans
• Java là nền tảng độc lập
• Hỗ trợ tài liệu xuất sắc – Javadocs
• Các công ty làm việc trên Java: Amazon, Adobe, Flipkart, Instagram…

Javascript

Ngôn ngữ lập trình nên học nhất 2023 Javascript

Javascript là một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất trên thế giới web. Theo khảo sát, hơn 97% trang web sử dụng ngôn ngữ này ở phía máy khách.

• Có cơ sở mã hóa được tổ chức tốt giúp nâng cao năng suất và khả năng đọc
• Dễ học và có nhu cầu cao
• Nền tảng độc lập và kiểm soát tốt hơn trình duyệt
• Cung cấp các tính năng xác thực đầu vào của người dùng
• Các công ty hàng đầu sử dụng Javascript: Microsoft, Uber, PayPal, Google…

Ngôn ngữ lập trình C/C++

Ngôn ngữ lập trình C và C+

Ngôn ngữ lập trình C là một ngôn ngữ lập trình cơ bản mà hầu hết các lập trình viên đều phải học qua như là một bài học nhập môn. Ngôn ngữ C là nguồn cảm hứng cho sự ra đời của nhiều ngôn ngữ khác, bao gồm Java, C++ C#, Objective-C…

C++ là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng được phát triển dựa trên C. Đó là lý do để nó trở thành sự lựa chọn khi developer muốn thiết kế các ứng dụng cấp cao. Các đặc điểm nổi bật của C/C++:

• Tính tương thích cao
• Cú pháp rất sát với suy nghĩ logic, do đó việc viết code khá nhanh chóng và đơn giản
• Đa mô hình và có nhiều thư viện (tính năng gần giống với các plug-in)
• Ngôn ngữ C dùng để lập trình cho một số phần mềm và ứng dụng cơ bản khác nhau. Với C bạn có thể tạo ra những game ở mức độ đơn giản như: cờ vua, caro,…

Ngôn ngữ lập trình PHP

Ngôn ngữ lập trình PHP

PHP là một trong những ngôn ngữ kịch bản có mục đích chung sẽ tiếp tục giữ tầm quan trọng của nó trong những năm tới. Đây là một trong những ngôn ngữ phía máy chủ đầu tiên có thể được nhúng với HTML để thêm chức năng cho các trang web. Do xu hướng trực tuyến ngày càng tăng, các nhà phát triển PHP đang có nhu cầu cao. Một số tính năng đáng kinh ngạc là:

• Đơn giản và dễ học.
• Nhanh hơn các ngôn ngữ kịch bản khác
• Bảo mật cao để ngăn chặn các mối đe dọa và tấn công.
• Các trang web tuyệt vời như Facebook, Yahoo và Wikipedia chạy trên PHP.

Objective-C

Objective-C là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng được sử dụng để viết phần mềm cho OS X và iOS. Nó là ngôn ngữ lập trình thời gian chạy động kế thừa cú pháp, câu lệnh điều khiển luồng và các kiểu nguyên thủy của C và thêm cú pháp để xác định các phương thức và lớp. Nó cũng làm giảm sự phức tạp bằng cách cung cấp cho các lập trình viên một cấu trúc dễ dàng để làm việc.

Trong khi một số ngôn ngữ lập trình nhất định hoạt động bằng cách cung cấp cho máy tính một danh sách các tác vụ cần thực thi, thì các ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng như Objective-C cho phép các lập trình viên tạo các đối tượng ảo trong code. Mỗi đối tượng ảo này đều có các khả năng và thuộc tính riêng có thể tương tác với nhau để thực hiện các hành động khác nhau.

Ngôn ngữ lập trình Swift

Ngôn ngữ lập trình Swift

Swift là một ngôn ngữ lập trình mạnh mẽ được phát triển bởi Apple Inc. Nó được sử dụng để tạo các ứng dụng cho iOS , watchOS, macOS… Nó có thể được coi là tương lai của các ứng dụng hiệu suất cao và bảo mật. Vì vậy, ngôn ngữ này sẽ sớm đạt đến cấp độ cao nhất của ngôn ngữ lập trình.

Nó cung cấp một số tính năng tuyệt vời như:

• Dễ hiểu và bảo trì.
• Tăng tốc quá trình phát triển.
• Hiệu suất nâng cao.
• Hỗ trợ các thư viện động.
• Các công ty đang làm việc trên Swift: Apple, Instagram, Uber…

Ngôn ngữ lập trình Python

Ngôn ngữ lập trình Python

Python có thể được coi là tương lai của ngôn ngữ lập trình. Theo thống kê mới nhất, Python là ngôn ngữ mã hóa chính cho khoảng 80% nhà phát triển. Sự hiện diện của các thư viện phong phú trong Python tạo điều kiện thuận lợi cho các quá trình trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu và máy học. Hiện tại, Python đang là xu hướng và có thể được coi là vua của các loại ngôn ngữ lập trình. Nó cũng là một ngôn ngữ thú vị dành cho người mới bắt đầu. Các tính năng tuyệt vời mà Python cung cấp:

• Dễ học và viết code
• Các thư viện và framework mở rộng hỗ trợ rất nhiều ứng dụng
• Kết hợp các biến thể của Java và C như CPython, Jython…
• Hỗ trợ GUI
• Các công ty làm việc trên Python: Intel, Facebook, Spotify, Netflix…

Go

Ngôn ngữ lập trình Go

Go là một trong những ngôn ngữ lập trình đáng tin cậy và hiệu quả nhất, nổi bật so với các ngôn ngữ còn lại. Nó ban đầu được thiết kế tại Google vào năm 2007 để quản lý cơ sở hạ tầng đang phát triển nhanh chóng của mình. Nó nhanh chóng trở nên phổ biến đáng kinh ngạc và trở thành một trong những ngôn ngữ lập trình hàng đầu . Một số tính năng tuyệt vời của Go là:

• Đơn giản để học và hiểu.
• Hỗ trợ các quy trình tự động hóa.
• Nó tạo điều kiện thuận lợi cho các quy trình khoa học dữ liệu và AI.
• Các công ty làm việc trên Go: Google, BBC, Medium và Uber.

Ngôn ngữ lập trình R

R là ngôn ngữ lập trình cho lập trình thống kê và đồ họa. Nó được sử dụng rộng rãi giữa các nhà thống kê và người khai thác dữ liệu để phân tích dữ liệu. Ngôn ngữ này có tầm quan trọng sâu sắc trong phân tích dữ liệu, lĩnh vực tài chính và lĩnh vực viễn thông.

• Có các thư viện mở rộng cho đồ họa tương tác.
• Ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng.
• Hỗ trợ hoạt động đa nền tảng.
• Khả năng mở rộng cao.
• Các công ty hàng đầu sử dụng R: Flipkart, Amazon, Google và LinkedIn.

Bên cạnh đó khi chúng ta phân biệt ngôn ngữ lập trình theo phương pháp xây dựng thì ngôn ngữ lập trình lại gồm những loại sau:

+ Ngôn ngữ lập trình tuyến tính: được viết cho các chương trình thực hiện theo thứ tự, lệnh nào được viết trước thì sẽ được thực hiện trước và ngược lại.

+ Ngôn ngữ lập trình theo hướng cấu trúc: Ngôn ngữ phổ biến nhất là Pascal và C và được chia nhỏ để thực hiện thành từng dự án nhỏ. 

+ Ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng: Các đối tượng sẽ được chọn làm nền tảng để xây dựng giải thuật, chương trình.

Qua bài viết này hy vọng sẽ giúp bạn có hiểu biết thêm về các loại ngôn ngữ lập trình và hiểu được công dụng cũng như cách sử dụng của nó. Bạn có thể theo dõi thêm những bài viết khác của chúng tôi về những đề xoay quanh ngôn ngữ lập trình nhé.

Những câu hỏi thường gặp về các loại ngôn ngữ lập trình