Hiện nay, nhu cầu học lập trình đang vô cùng rộng lớn khi công nghệ thông tin ngày càng phát triển. Chính vì thế, câu hỏi như “Nên học ngôn ngữ lập trình nào” hay “Nên học C hay C++ trước?” là điều mà rất nhiều người đang băn khoăn. Hãy cùng tìm hiểu xem đối với người mới học, nên học C hay C++ trước trong bài viết dưới đây nhé!
C là gì?
Ngôn ngữ lập trình C là ngôn ngữ thủ tục, có mục đích chung, không liên quan đến hệ điều hành và ngôn ngữ thủ tục, hỗ trợ lập trình có cấu trúc và cung cấp quyền truy cập cấp thấp vào bộ nhớ hệ thống. Dennis Ritchie đã phát minh ra ngôn ngữ C vào năm 1972 tại AT&T (khi đó được gọi là phòng thí nghiệm Bell), nơi nó được triển khai trong hệ thống UNIX trên DEC PDP II.
Nó cũng là sự kế thừa của ngôn ngữ lập trình B do Ken Thompson phát minh. C được thiết kế để khắc phục các sự cố mà các ngôn ngữ lập trình BASIC, B và BPCL gặp phải. Đến năm 1980, C trở thành ngôn ngữ phổ biến nhất cho máy tính lớn, máy vi tính và máy tính mini.
C++ là gì?
Vào đầu những năm 1980, Bjarne Stroustrup bắt đầu phát triển ngôn ngữ lập trình C++ dưới dạng phần mở rộng của C. Kết quả là C++ có nhiều điểm tương đồng với C và có thể biên dịch khoảng 99% chương trình C mà không yêu cầu bất kỳ thay đổi nào đối với code.
C++ cũng là ngôn ngữ có mục đích chung được sử dụng để tạo nhiều loại ứng dụng khác nhau. C++ đóng một vai trò quan trọng trong các chương trình như Spotify, Youtube, Microsoft Office, Google Chrome…
C++ nổi bật hơn C vì nó hoàn toàn hướng đối tượng, giúp làm rõ cấu trúc chương trình và làm cho code hiệu quả hơn. Đó là một điểm khác biệt đáng kể so với C, vốn áp dụng tiếp cận theo cách thủ tục.
Ưu và nhược điểm của C và C++
Nếu bạn vẫn đang băn khoăn ưu và nhược điểm của C và C++ thì hãy xem những phân tích dưới đây nhé!
Ngôn ngữ lập trình C
Ưu điểm:
- Hiệu suất cao
C vẫn chạy mượt mà trên những hệ thống giới hạn về dung lượng. Cũng chính vì thế, vào những năm 1960. C được thiết kế với mục đích thay thế ASM trong các hệ thống bộ nhớ cực hạn chế của thời điểm đó.
- Tính linh hoạt
Tính linh hoạt của C được thể hiện trên 2 điểm:
+ Quy mô chương trình: C có thể được dùng để viết các ứng dụng trên hệ thống vi điều khiển 8bit hay tại hệ thống 64bit. Thậm chí có thể thực hiện ở trên các siêu máy tính và tất cả những gì cần thiết là compiler phù hợp.
+ Khả năng thực hiện thuật toán: C hỗ trợ rất nhiều kiểu dữ liệu và việc chuyển đổi cũng khá dễ dàng.
- Cú pháp logic
Cú pháp của C vô cùng sát với suy nghĩ logic nên việc code khá nhanh chóng và đơn giản. Đây cũng là điều tuyệt vời nhất của C vì vấn đề hầu như chỉ nằm ở giải pháp và kiến trúc của lập trình viên.
Nhược điểm:
- Mảng phải có kích thước cố định
- Các byte vùng nhớ cấp phát mảng phải liên tục được sắp xếp
- Việc xóa hay chèn phần tử của mảng mất nhiều thời gian
Ngôn ngữ lập trình C++
Ưu điểm:
- Tính phổ biến: Mọi lập trình viên khi học lập trình hầu hết sẽ biết đến C++. Vì các lập trình viên sẽ phải học từ nền tảng C++ đầu tiên sau đó mới có thể phát triển qua ngôn ngữ lập trình khác.
- C++ là ngôn ngữ lập trình rất dễ hiểu, dễ sử dụng và cho phép người dùng truy cập đến các phần tử trong mảng cực kỳ nhanh.
- Tính di động cao. Khi viết một chương trình trên C++ bạn có thể sử dụng nó để chạy trên nhiều platform khác nhau mà không cần phải mất công viết lại chương trình lại từ đầu.
- Bạn có thể đơn giản hóa công việc vì có nhiều công cụ, phần mềm và IDE hỗ trợ C++
- C++ được ưu tiên dùng trong lập trình hệ thống và các hệ thống nhúng. C++ phù hợp không chỉ cho cả những hệ thống tài nguyên hạn chế, nhỏ mà còn tương thích với cả những hệ thống lớn.
Nhược điểm:
- Cần có kích thước mảng cố định. Khi cấp phát mảng tĩnh, mảng cần khai báo với kích thước xác định trước khi được chạy chương trình.
- Luôn phải sắp xếp liên tục các byte vùng bộ nhớ cấp phát mảng
Nên học C hay C++ trước?
Mặc dù C và C++ có nhiều điểm tương đồng, nhưng chúng là hai ngôn ngữ lập trình khác nhau. Để trả lời câu hỏi này, điều quan trọng trước tiên là xem xét loại chương trình mà bạn muốn áp dụng kiến thức của mình.
Khi nào nên sử dụng C
Các hệ điều hành
C được tạo ra để sử dụng với hệ điều hành UNIX. Hơn nữa thời gian thực hiện của các chương trình viết bằng C tương đương với thời gian thực hiện của hợp ngữ, khiến C trở thành thành phần quan trọng nhất trong quá trình phát triển hệ điều hành. Nó được sử dụng để viết nhân Unix, các tiện ích của Microsoft Windows và các ứng dụng hệ điều hành, và một phần của hệ điều hành Android.
Phim 3D
Các ứng dụng viết bằng C thường được sử dụng để tạo video 3D, vì chúng xử lý một lượng lớn dữ liệu và thực hiện nhiều phép tính mỗi giây, các ứng dụng này phải cực kỳ hiệu quả và nhanh chóng. Càng mất ít thời gian cho các nhà thiết kế và họa sĩ để tạo ra các cảnh quay phim, công ty càng tiết kiệm được chi phí.
Ngôn ngữ trung gian
C đôi khi được sử dụng bằng cách triển khai các ngôn ngữ khác làm ngôn ngữ trung gian. Phương pháp này có thể được sử dụng vì tính di động hoặc thuận tiện, vì nó loại bỏ nhu cầu về trình tạo code dành riêng cho máy bằng cách sử dụng C làm ngôn ngữ trung gian.
C bao gồm một số đặc điểm hỗ trợ biên dịch code được tạo, chẳng hạn như chỉ thị tiền xử lý số dòng và dấu phẩy tùy chọn không cần thiết ở cuối danh sách bộ khởi tạo. Tuy nhiên, một số lỗi của C đã khuyến khích việc tạo ra các ngôn ngữ dựa trên C bổ sung, chẳng hạn như, được thiết kế rõ ràng để sử dụng làm ngôn ngữ trung gian.
Thiết bị nhúng
Ngôn ngữ lập trình C là ngôn ngữ được khuyên dùng để tạo các ứng dụng và trình điều khiển hệ thống nhúng. Tính khả dụng của API phần cứng cấp máy, cũng như sự hiện diện của trình biên dịch C, cấp phát bộ nhớ động và mức tiêu thụ tài nguyên xác định, khiến ngôn ngữ này trở nên phổ biến nhất.
Nhân hệ điều hành và trình điều khiển
Là ngôn ngữ cấp trung, C là lựa chọn hàng đầu để sử dụng trong lập trình cấp thấp để viết tập lệnh cho nhân và trình điều khiển. Điều này không có gì là ngạc nhiên vì cả nhân và trình điều khiển đều vận hành các khía cạnh của hệ thống.
Phát triển ngôn ngữ lập trình mới
Chương trình được viết bằng C rất dễ thực hiện và nhanh chóng. Kết quả là, ngôn ngữ lập trình C đã dẫn đến việc tạo ra nhiều ngôn ngữ khác. C++ (còn được gọi là C có lớp), C# , Python, Java, JavaScript , Perl, PHP, Verilog, D, Limbo và Unix C shell là những ví dụ về các ngôn ngữ này. Mọi ngôn ngữ đều sử dụng ngôn ngữ lập trình C ở các mức độ khác nhau. Ví dụ, Python sử dụng C để cung cấp các thư viện tiêu chuẩn, trong khi C++, PHP và Perl cần C cho các cấu trúc điều khiển và cú pháp của chúng.
Khi nào nên sử dụng C++
C++ là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng thường được sử dụng trong môi trường doanh nghiệp. Trong các cài đặt này, domain model thường phức tạp hơn và yêu cầu sử dụng lập trình hướng đối tượng, điều mà C thiếu.
Trò chơi điện tử
Vì C++ gần với phần cứng hơn nên các công ty phát triển trò chơi sử dụng nó làm lựa chọn chính để phát triển hệ thống trò chơi. Nó có thể dễ dàng thao túng tài nguyên và có thể ghi đè lên sự phức tạp của trò chơi 3D và mạng nhiều người chơi.
Hệ điều hành
C++ là ngôn ngữ lập trình có kiểu gõ nhanh và mạnh khiến nó trở thành một lựa chọn lý tưởng để phát triển hệ điều hành. MacOs có số lượng lớn được viết bằng C++. Hầu hết các phần mềm của Microsoft như Windows, Office… cũng được viết bằng C++
GUI
C++ được sử dụng để phát triển các ứng dụng máy tính để bạn và dựa trên GUI. Hầu hết các ứng dụng của Adobe như Photoshop, Illustrator, v.v. đều được phát triển bằng C++.
Trình duyệt Web
Các trình duyệt web cần có tốc độ thực thi nhanh vì mọi người không thích đợi các trang web của họ được tải quá lâu. Đây là lý do tại sao hầu hết các trình duyệt được phát triển bằng C++ cho mục đích kết xuất. Mozilla Firefox được phát triển hoàn toàn từ C++. Các ứng dụng của Google như Chrome và Hệ thống tệp của Google được viết một phần bằng C++.
Hệ thống nhúng
Các hệ thống nhúng khác yêu cầu chương trình gần với phần cứng hơn như đồng hồ thông minh, hệ thống thiết bị y tế… được phát triển bằng C++. Nó có thể cung cấp rất nhiều lời gọi hàm cấp thấp, không giống như các ngôn ngữ lập trình cấp cao khác.
Ứng dụng ngân hàng
Vì các ứng dụng ngân hàng yêu cầu đồng thời, đa luồng, đồng thời hiệu suất cao, C++ là lựa chọn ngôn ngữ lập trình mặc định.
Đám mây/ hệ thống phân tán
Các hệ thống lưu trữ đám mây được sử dụng rộng rãi cần phải hoạt động gần hơn với phần cứng. Điều này làm cho C++ trở thành lựa chọn mặc định để triển khai các hệ thống lưu trữ đám mây. Các hệ thống này cũng yêu cầu hỗ trợ đa luồng để xây dựng các ứng dụng đồng thời hỗ trợ khả năng chịu tải mà C++ cung cấp.
Đồ họa
Cũng giống như trình duyệt web, tất cả các ứng dụng đồ họa đều yêu cầu kết xuất nhanh. Phần mềm xử lý đồ họa, thị giác máy tính hoặc xử lý hình ảnh kỹ thuật số cao cấp đều sử dụng C++ làm ngôn ngữ lập trình phụ trợ.
Kết luận cuối cùng là bạn cần xác định rõ ràng mục đích của bản thân là hướng đến những lĩnh vực nào, khi đó bạn sẽ biết nên học C hay C++ trước. Nếu bạn muốn học cả hai ngôn ngữ lập trình này thì có thể bắt đầu từ C vì khi đã học qua C thì sẽ khá dễ dàng cho bạn khi học C++ vì phong cách lập trình của hai ngôn ngữ này khá giống nhau.
Dù lựa chọn C hay C++ thì việc bắt đầu với hai ngôn ngữ lập trình này đều là phương án khả thi đối với những ai mới bắt đầu tiếp xúc với lập trình và mong muốn trở thành lập trình viên.
